راهنمای بیماران

*تصويربرداري اختصاصي تشنج

*انجام تستهاي رفتاري و شناختي

تصويربرداري متابوليک مغزي (MRS)

كاربرد اين  تصـويربرداري در تعيين ماهيت ضـايعات مغزي است. اين تصويربرداري اطلاعات بيوشيمي و متابوليسم از بافت مورد نظر را نشان مي دهد.

رديف بالا: نمونه اي از MRS انجام شده تک واکسل با زمانهاي اکوي 144(راست) و 35 (چپ)

رديف پايين: MRS چند واکسلي (راست) و نقشه متابوليکي تهيه شده از همان ضايعه

در چه مواردي تجويز مي شود:

– تشخيص نوع تومورهاي مغزي

– تمايز تومور از ساير ضايعات مانند پلاک MS، آبسه، بيماريهاي التهابي

– طراحي قبل از جراحي مغز Presurgical Planning

ارزيابي درمان براي بيماريهاي مغزي-عصبي، جراحي مغز، راديوتراپي مغز، شيمي درماني

– تشخيص عود تومـور بعد از اتمام راديوتراپي مـي باشد.

تهيه نقشه متابولـيكي از تومور و نواحي اطـراف آن قبل از عمل جراحي وقبل از راديوتراپي به پزشكان كمك مي كند تا روند درمـاني مناسبي براي بيماران در نظر بگيرند.

نمونه اي از MRS سه بعدي انجام شده در گروه آناليز تصاوير مغزي نياگ

تصويربرداري عملکردي مغز (fMRI):

با توجه به پيشرفت هاي انجام شده در زمينه­ي تصويربرداري پزشکي، با استفاده از MRI مي توان علاوه بر به تصوير کشيدن بافت هاي ضايعه ديده شده و شکل تغييرات ساختاري مغز، به بررسي و ثبت فعاليت عملکردي انسان در قسمت هاي مختلف از مغز پرداخت.

تصوير فعاليت بافت مغز زماني قابل مشاهده مي شود که با انجام يک فعاليت توسز بيمار( از قبيل حرکت دست يا تکلم)، فعاليت عصبي در يک منطقه خاص از مغز افزايش يابد. مثلا از بيمار خواسته مي شود که انگشت اشاره دست خود را حرکت دهد يا کلمه اي را در حين تصويربرداري تکرار کند. اين عملکرد سبب تغيير در فعاليت الکتريکي  و افزايش جريان خون ناحيه حرکتي مغز مي گردد. به اين ترتيب که هنگام استفاده از يک قسمت از مغز، جريان خون آن نسبت به ساير بخش ها بيشتر شده و به دنبال آن سطح غلظت اکسيژن خون افزايش پيدا مي کند. در نهايت اين تغييرات سبب اختلاف در شدت سيگنال دريافتي آن قسمت از بافت مغز مي شود که توسط دستگاه MRI قابل اندازه گيري است.

کاربرد fMRI در جراحي هاي مغز:

تصويربرداري عملکردي از مغز مي تواند در طراحي عمل جراحي مغز کمک کننده باشد. به عنوان مثال اگر يک جراح مغز و اعصاب بخواهد توموري که نزديک به مراکز تکلم، حرکتي، بينايي و يا ساير مراکز عملکردي مغز بيمار است را طي عمل جراحي از مغز خارج کند، مي تواند براي تعيين فاصله تومور از هر کدام اين مراکز، درخواست fMRI داشته باشد. اين تصاوير به جراح کمک مي کند در حين عمل جراحي از آسيب رساندن به مناطقي که مربوط به فعاليت اين مراکز است دوري کند.

رديف بالا: نتايج آناليز داده هاي fMRI مربوط به بيماري با ضايعه در نزديکي مرکز حرکتي دست راست.

رديف پايين: بازسازي سه بعدي تومور (رنگ زرد)، ادم (رنگ سفيد) و  نواحي فعاليت مربوط به دست راست (قرمز)

آزمونهاي قابل انجام در مرکز:

آزمون هاي  تکلم: اين آزمونها فعاليت مراکز حرکتي گفتار (Broca) و حسي گفتار (Wernikeh) را فعال مي کنند.

آزمون هاي حرکتي: اين آزمونها به منظور بررسي فعاليت مراکز حرکتي دست، پا، لب و زبان طراحي شده اند.

آزمون هاي حافظه: اين آزمون ها به منظور بررسي فعاليت هيپوکمپ طراحي شده است.

آزمون  بينايي: اين آزمون جهت بررسي فعاليت ناحيه بينايي لوب اکسيپيتال طراحي شده است.

آزمون شنوايي: اين آزمون جهت ارزيابي فعاليت نواحي مرتبط با شنوايي و درک شنوايي طراحي شده است.

آزمون بويايي: اين آزمون فعاليت مراکز بويايي را مورد بررسي قرار مي دهد.

 

در چه مواردي درخواست fMRI داده مي شود:

1.طراحي قبل از اعمال جراحي مغز (Presurgical Planning)

2.طراحي قبل از درمانهاي تهاجمي مغز از قبيل راديوتراپي

3.تشخيص بماريهاي مغز و اعصاب كه در عملکرد انسان تاثير گناشته اند.

4.تشخيص بماريهاي رفتاري انسان كه در عملکرد وي اثر گناشته است

5.يماريهايي كه با مشکلا زباني، حافظه اي، حسي، حركتي، شنوايي، بينايي، بويايي، رفتاري، يا اعتياد همراه هستند.

6.ارزيابي درمانهاي: روانبخشي،نوروتوانبخشي،درمانهاي بيماريهاي مغزي عصبي ، درمانهايروانپزشکي،رواندرماني،واعتياد

7.تشخيص هاي تخصصي و يا افتراقي كه با روشهاي تصويربرداري مرسوم قابل انجام نيست.

 

استاندارد تجويز:

  • تعيين نوع و محل نواحي تصويربرداري مغزي مورد نياز، ويا نوع تصويربرداري ساختاري در نسخه
  • تعيين علت درخواست تصويربرداري تخصصي در نسخه
  • تعيين سابقه بيماري و تداخل هاي درماني اصلي صور گرفته در نسخه يا فرمهايي كه در اختيار پزشك قرار مي گيرد

تصويربرداري از رشته هاي عصبي (ترکتوگرافي يا DTI):

فعاليت مغز به شبکه اي از رشته هاي عصبي که مناطق مختلف مغز را به يکديگر مرتبط مي کند وابسته است. در تصويربرداري اختصاصي ديفيوژن تانسور که دي تي آي (DTI) نام دارد و بر اساس حرکت مولکولهاي آب در راستاي اين رشته ها در مسير انتقال پيام عصبي است، مي توان اين ساختارهاي عصبي را به تصوير کشيد. اين روش تصويربرداري علاوه بر نشان دادن دشته هاي عصبي مي تواند در توصيف و تشخيص اختلالات ماده­ي سفيد مغز در بيماريهايي مانند تومورهاي فضاگير، سکته مغزي و صرع مفيد باشد. بعلاوه نقشه رشته هاي عصبي مهم و طريقه قرار گرفتن و فاصله آنها تا تومورهايي که بايد جراحي شوند در دقت و صحت عمل جراحي کمک شاياني مي نمايد.

توضيح عکس بالا: نتايج آناليز تصويربرداري، بازسازي مسير الياف حرکتي

توضیح عکس بالا: بازسازي الياف مسير تکلم

توضیح عکس بالا: بازسازي سه بعدي تومور (زرد)، ادم (آبي) و الياف حرکتي مجاور ضايعه

مسيرهاي عصبي قابل آناليز:

  • مسيرهاي حرکتي  مختلف مانند الياف کورتيکواسپاينال.
  • مسيرهاي تکلم مانند الياف Arcuate، IFOF، Uncinate ، SLF و ILF.
  • مسيرهاي حافظه مانند الياف فورنيکس
  • مسيرهاي بينايي شامل Optic nerve،  Optic Tract و Optic Radiation
  • مسيرهاي بويايي مانند الياف عصب بويايي
  • الياف ساقه مغزي مانند MLF
  • مسيرهاي مخچه مانند رابط هاي مخچه اي

در چه مواردي تصويربرداري DTI درخواست مي شود:

 1.طراحي قبل از اعمال جراحي مغز Presurgical Planning

  1. طراحي قبل از درمانهاي تهاجمي مغز از قبيل راديوتراپي

3.تشخيص بيماريهاي مغز و اعصاب كه در ساختار فيبرهاي مغزي تاثير گذاشته اند.

4.تشخيص هاي تخصصي و يا افتراقي كه با روشهاي تصويربرداري مرسوم قابل انجام نيست.

استاندارد تجويز:

1.تعيين نوع فيبر يا تراكت، و محل نواحي تصويربرداري مغزي مورد نياز، ويا نوع تصويربرداري ساختاري در نسخه

2.تعيين علت درخواست تصويربرداريDTIدر نسخه

3.تعيين سابقه بيماري و تداخل هاي درماني اصلي صورت گرفته در نسخه يا فرمهايي كه در اختيار پزشك قرار مي گيرد.

تصويربرداري پرفيوژن مغز Perfusion:

تصويربرداري فيزيولوژيك مغزي با نام پرفيوژن (Perfusion) مجموعه اي از تصويربرداري هاي ساختاري و فيزيولوژيك است كه با دستگاه MRI (1.5T يا 3T) انجام مي پنيرد.ابتدا تصاوير خام و اوليه با پروتکل هاي پرفيوژن بر اساس T1 براي محاسبه DCE=Dynamic Contrast Enhanced و يا بر اساس T2براي محاسبه DSC= Dynamic Susceptibility Contrast با استفاده دستگاههايي كه پروتکل تصويرگيري مورد نظررا دارند گرفته مي شود و پردازش و محاسبات لازم توسط دستگاه صورت مي پنيرد. در صورتيکه نياز به آناليز و محاسبات كمي خارج از دستگاهي داشته باشد تصاوير و سيگنال به كامپيوترهاي شخصي قوي مجهز به نرم افزارهاي آناليز و كمي سازي اطلاعات طيف (از قبيل به PMA) منتقل مي شود.اطلاعات بايد مورد تصحيح كيفي، اندازه گيري و معتبرسازي آماري قرار گيرند. نقشه هاي پرفيوژن مختلف روي تصاوير آناتوميك استاندارد ثبت و بصورترنگي پرينت گرفته مي شود.تصاوير و نقشه هاي پرفيوژن(از محل هاي ضايعه، اطراف آن، و بافت سالم معادل) با هدف تشخيص هاي افتراقي كه در تصويربرداري مرسوم ام آر آي قابل انجام نيست استفاده مي شود.  

توضيح عکس: نقشه پرفيوژن پارامترهاي مختلف بدست آمده از آناليز تصاوير DSC

توضيح عکس: پارامترهاي اندازه گيري شده در ناحيه  غير نرمال  از نظر پرفيوژن

تصويربرداري تومور مغزي(Tumor Mapping) :

مجموعه اي از تصويربرداري هاي ساختاري و فيزيولوژيك است كه با دستگاه MRI (1.5T يا 3T) انجام مي پنيرد.ابتدا تصاوير خام و اوليه با پروتکل هاي استاندارد و MRS يا پرفيوژن با استفادها ز دستگاههايي كه پروتکل تصويرگيري مورد نظررا دارند گرفته مي شود و پردازش و محاسبات لازم توسط دستگاه صورت مي پنيرد. در صورتيکه نياز به آناليز و محاسبات كمي خارج از دستگاهي داشته باشد تصاوير و سيگنال به كامپيوترهاي شخصي قوي مجهز به نرم افزارهاي آناليز و كمي سازي اطلاعات منتقل مي شود.اطلاعات بايد مورد تصحيح كيفي، اندازه گيري و معتبرسازي آماري قرار گيرند. نقشه هاي پرفيوژن مختلف روي تصاوير آناتوميك استاندارد ثبت و بصورترنگي پرينت گرفته مي شود.تصاوير و نقشه هاي MRSيا پرفيوژن ( از محل هاي ضايعه، اطراف آن، و بافت سالم معادل) با هدف تشخيص هاي افتراقي كه در تصويربرداري مرسوم ام آر آي قابل انجام نيست استفاده مي شود. در مجموع تصويربرداري مغزي چند پروتکلي با نام Tumor Mapping شامل پروتکل هاي با و بدون مغز، تصويربرداري FLAIR ، DWI/ADC، و يکي از روش هاي MRS يا Perfusion مي باشد.

انديکاسيون هاي دقيق جهت تجويز خدمت:

(ذكر جزئيا مربوط به ضوابط پاراكلنيکي و باليني مبتني بر شواهد و نيز تعداد مواردي كه ارائه اين خدمت در يك بيمار، انديکاسون دارد.)

1.تشخيص افتراقي تومور از ديگر بيماريهاي مغز و اعصاب

2.ارزيابي درمان براي:جراحي مغز، راديوتراپي مغز، شيمي درماني

3.تعيين نوع، خصوصيات و Gradingتومورهاي مغزي عصبي

4.طراحي قبل از اعمال جراحي مغز

  1. Presurgical Plannin طراحي قبل از درمانهاي تهاجمي مغز از قبيل راديوتراپي

استاندارد تجويز:

1.تعيين نوع و محل نواحي تصويربرداري مغزي مورد نياز، ويا نوع تصويربرداري ساختاري در نسخه

2.تعيين علت درخواست تصويربرداري تخصصي در نسخه

3.تعيين سابقه بيماري و تداخلهاي درماني اصلي صورت گرفته در نسخه يا فرمهايي كه در اختيار پزشك قرار مي گيرد.

توضيح تصوير: آناليز انجام شده براي پروتکل Tumor Mapping در يک بيمار

نقشه برداري صرع (Seizure Mapping) :

مجموعه اي از تصويربرداري هاي ساختاري ،فيزيولوژيكو متابوليکي است كه با دستگاه MRI (1.5 T  يا  3T) انجام مي پنيرد.ابتدا تصاوير خام و اوليه با پروتکل هاي استاندارد، ديفيوژنو MRS با استفاده از دستگاههايي كه پروتکل تصويرگيري مورد نظررا دارند گرفته مي شود و پردازش و محاسبا لازم توسط دستگاه صور مي پنيرد. در صورتيکه نياز به آناليز و محاسبا كمي خارج از دستگاهي باشد تصاوير و سيگنال به كامپيوترهاي شخصي قوي مجهز به نرم افزارهاي آناليز و كمي سازي اطلاعا منتقل مي شود.اطلاعات بايد مورد تصحيح كيفي، اندازه گيري و معتبرسازي آماري قرار گيرند. نقشه هاي پرفيوژن مختلف روي تصاوير آناتوميك استاندارد ثبت و بصورت سياه سفيد يا رنگي پرينت گرفته مي شود.تصاوير و نقشه هاي مختلف كل مغز از سه جهت كرونال، آگزيال، و ساجيتال بدست مي آيد. در مجموع تصويربرداري مغزي چند پروتکلي با نام Siezure Mapping شامل پروتکل هاي استاندارد مغز، تصويربرداري ساختاري با رزولوشن بالا در سه جهت، T1& T2FLAIR حداقل در دو جهت، SWI، مغز با تزريق ( درصورت وجود ضايعه) ، DTI و يا VBM در صورت احتمال تغييرات ميکروساختاري و FCD، حجم سنجي در صورت احتمال آتروفي، CSI و MRS ( درصورت وجود بيماري هاي زمينه اي متابوليکي و اختلال رشد)

1- آناليز

Corticometry. 2- آناليز Volumetry براي لوب پريتال.

3- آناليز Volumetry براي هيپوکمپ

انديکاسيون هاي دقيق جهت تجويز خدمت :

(ذكر جزئيات مربوط به ضوابط پاراكلنيکي و باليني مبتني بر شواهد و نيز تعداد مواردي كه ارائه اين خدمت در يك بيمار، انديکاسون دارد.)

  1. تشخيص عوامل پاتولوژيك و يا تغييرا ساختاري و فيزيولوژيك ايجاد كننده صرع
  2. تعيين نوع و گسترش ضايعا مغزي ايجاد كننده صرع
  3. طراحي قبل از اعمال تهاجمي در درمان صرع

استاندارد تجويز:

  • تعيين نوع و محل نواحي تصويربرداري مغزي مورد نياز، ويا نوع تصويربرداري ساختاري در نسخه
  • تعيين علت درخواست تصويربرداري تخصصي در نسخه
  • تعيين سابقه بيماري و تداخل هاي درماني اصلي صور گرفته در نسخه يا فرمهايي كه در اختيار پزشك قرار مي گيرد

fMRI و DTI چه کمکي به جراح مي کند؟

جراحان مغز و اعصاب به منظور طراحي صحيح عمل جراحي در ضايعات مغزي مانند تومورها و تعيين دقيق فصله ضايعات مغزي از نواحي عملکردي مغز و همينطور مسيرهاي عصبي مانند مراکز تکلم، بينايي و حرکت دست و پا، قبل از انجام جراحي مغز، درخواست fMRI و DTI مي کنند. اين تصاوير به جراح کمک مي کند در حين عمل جراحي از آسيب رساندن به مناطقي که مربوط به اين فعاليت ها است اجتناب کند.

خدمات ارائه شده در گروه:

  1. طراحي تسک، اجراي تصويربرداري و آناليز تصاوير fMRI
  2. اجراي تصويربرداري و آناليز تصاوير DTI
  3. اجراي تصويربرداري و آناليز سيگنال MRS
  4. تهيه نقشه متابوليک سه بعدي تومور
  5. تصويربرداري اختصاصي صرع و آناليز تصاوير
  6. انجام Volumetry
  7. تصويربرداري و آناليز تصاوير Perfusion

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

fa_IRPersian